کلیه ها اندام‌هایی شبیه لوبیا هستند که در دو طرف پهلوی انسان قرار دارند. وظیفه و کار کلیه ها بسیار مهم است. بیشتر انسان ها دو کلیه دارند، اما معمولاً با یک کلیه هم می توان زندگی کرد و مشکل خاصی به وجود نمی آید.   وظیفه کلیه ها در بدن چیست؟ پاکسازی و تصفیه خون یکی از مهم‌ترین وظایفی که کلیه‌ها در بدن بر عهده دارند، پاک کردن و تصفیه خون از زباله‌هاست. اما زباله‌ها چطور وارد خون می‌شوند؟ خوب، می‌دانی که خون مواد مورد نیاز بدن را به سلول‌ها می‌رساند. در سلول‌ها یک‌سری واکنش‌های شیمیایی اتفاق می‌افتد تا مواد مغذی دریافتی را تجزیه کند. بعضی از زباله‌ها نتیجه این واکنش‌های شیمیایی هستند. بعضی دیگر از زباله‌ها موادی هستند که بدن به آن‌ها نیازی ندارد و یا به اندازه کافی از آن ماده دارد و بقیه را نمی‌خواهد. این زباله‌ها باید به یک‌جایی بروند، آن‌ها کلیه را انتخاب می‌کنند. پس کلیه‌ در واقع زباله‌دانی بدن است! خون از طریق سرخرگ کلیوی (هر چیزی که مربوط به کلیه باشد را کلیوی می‌گویند) وارد کلیه‌ها می‌شود. هر انسان متوسط (نه خیلی چاق و نه خیلی لاغر) تقریباً 5 لیتر خون در بدنش دارد که کلیه‌ها این خون را روزی 400 بار تصفیه می‌کنند و زباله‌هایش را دور می‌ریزند! بیشتر از یک میلیون صافی یا فیلتر خیلی ریز در کلیه‌ها برای پاکسازی خون وجود دارد. این فیلترها که اسمشان “نفرون” است، آن‌قدر کوچکند که فقط با یک میکروسکوپ قوی دیده می‌شوند.  مسیری برای ادرار زباله‌هایی که در کلیه‌ جمع می‌شوند، با آبی که آن هم از صافی کلیه‌ها گذشته است ترکیب شده و ادرار را می‌سازد. همین‌طور که هر کدام از کلیه‌ها مشغول ساختن ادرار هستند، این ادرار از داخل لوله‌های بلندی به نام حالب (یا همان میزنای) عبور کرده و در مثانه جمع می‌شود. مثانه یک کیسه است که ادرار در آن ذخیره می‌شود. وقتی که مثانه نیمه‌پر شد، بدن تو اعلام می‌کند که ادرار داری و فرمان می‌دهد به دستشویی بروی. وقتی که به دستشویی می‌روی، ادرار از داخل مثانه پایین می‌رود و از طریق لوله دیگری به اسم پیشابراه از بدن خارج می‌شود. به این ترتیب فرایند خروج زباله‌های مایع از بدن تکمیل می‌شود. کلیه‌ها، مثانه، لوله‌های حالب و پیشابراه مجموعاً سیستم ادراری بدن را تشکیل می‌دهند. • کلیه‌ها: صافی‌هایی که زباله‌ها را از خون می‌گیرند و ادرار را می‌سازند. • حالب‌ها: لوله‌هایی که ادرار را به مثانه می‌برند. • مثانه: کیسه‌ای که ادرار در آن ذخیره می‌شود. • پیشابراه: لوله‌ای که ادرار از طریق آن از بدن خارج می‌شود.  حفظ تعادل در بدن کار دیگر کلیه‌ها، در تعادل نگه داشتن حجم مایعات و مواد معدنی در بدن است. اگر کل مقدار آبی را که بدن دریافت می‌کند در یک ظرف و کل مقدار آبی که از بدن خارج می‌شود را در یک ظرف دیگر بریزیم، آب موجود در این دو ظرف با هم برابر می‌شود. بدن ما از طریق آب و سایر مایعاتی که می‌نوشیم، آب دریافت می‌کند. بعضی از غذاهایی که می‌خوریم – مانند میوه‌ها و سبزیجات- هم به بدن آب می‌رسانند. آب به روش‌های مختلفی از بدن بیرون می‌رود. یکی از این روش‌ها عرق کردن است. وقتی که تو عرق می‌کنی، آب از طریق پوست از بدنت خارج می‌شود. همچنین وقتی که تو نفس می‌کشی، مقداری آب از طریق دهانت بیرون می‌رود. در مدفوع تو هم همیشه مقداری آب وجود دارد. اما اصلی‌ترین راه خروج آب از بدن، از طریق ادرار است. وقتی که تشنه می‌شوی، مغزت از تو می‌خواهد که مقداری مایعات بنوشی تا تعادل بدنت تا حد امکان حفظ شود. اگر به هر دلیلی مقدار مایعات کافی به بدنت نرسانی، مغزت با کلیه‌ها ارتباط برقرار می‌کند و با فرستادن یک‌سری هورمون به آن‌ها فرمان می‌دهد که مایعاتشان را نگه دارند. وقتی که تو دوباره آب و مایعات دیگر می‌نوشی، سطح هورمون‌های پیغام‌رسان در کلیه‌ها کم می‌شود و آن‌ها می‌فهمند که دوباره می‌توانند مایعات را به بیرون از بدن هدایت کنند. تا به‌حال اتفاق افتاده که متوجه شوی رنگ ادرار تو از همیشه تیره‌تر است؟ به یاد داشته باش که ادرار از آب به همراه زباله‌هایی که از خون پاک می‌شوند، تشکیل شده است. اگر تو به اندازه کافی آب و مایعات مصرف نکنی یا اگر زیاد ورزش کرده و بیش از حد عرق کنی، مقدار آب داخل ادرارت کمتر از حد معمول می‌شود و برای همین هم تیره‌تر به نظر می‌رسد. اما اگر به اندازه کافی مایعات بنوشی، آب اضافی وارد ادرارت شده و باعث می‌شود که رنگ آن روشن‌تر شود. کلیه‌ها چه‌کار دیگری انجام می‌دهند؟ کلیه هم به اندازه قلب عضو حیاتی و مهمی است، کلیه‌ها . علاوه بر تصفیه خون و حفظ تعادل مایعات بدن در هر ثانیه از روز، مدام مشغول واکنش !نشان دادن به هورمون‌هایی هستند که مغز به سمت آن‌ها می‌فرستد. حتی کلیه‌ها خودشان هم هورمون می‌سازند. مثلاً هورمونی که به بدن فرمان می‌دهد سلول‌های قرمز خون را بسازد، در کلیه‌ها تولید می‌شود. انواع بیماری های کلیه: علائم و درمان دکتر فرشاد نامداری: متخصص اورولوژی، کلیه و مجاری ادراری (جراح واریکوسل و پروستات) اکثر بیماری‌های کلیوی به نفرون‌ها حمله می‌کنند. این آسیب گاهی باعث می‌شود که کلیه‌ها دیگر نتوانند مواد زائد را از بدن خارج کنند. از علل بروز بیماری‌های کلیه می‌توان به مشکلات ژنتیکی، صدمه دیدن یا مصرف دارو اشاره کرد. ابتلا به دیابت، فشار خون بالا یا ابتلا یکی از خویشاوندان نزدیک به بیماری کلیوی احتمال بروز ناراحتی کلیه را افزایش می‌دهد. بیماری مزمن کلیه و  نارسایی کلیه  به آهستگی و ظرف چندین سال به نفرون‌ها آسیب می‌زند. دیگر ناراحتی‌های کلیه عبارت‌اند از: سرطان کیست سنگ کلیه عفونت انواع بیماری های کلیه: علائم و درمان اکثر بیماری‌های کلیوی به نفرون‌ها حمله می‌کنند. این آسیب گاهی باعث می‌شود که کلیه‌ها دیگر نتوانند مواد زائد را از بدن خارج کنند. از علل بروز بیماری‌های کلیه می‌توان به مشکلات ژنتیکی، صدمه دیدن یا مصرف دارو اشاره کرد. ابتلا به دیابت، فشار خون بالا یا ابتلا یکی از خویشاوندان نزدیک به بیماری کلیوی احتمال بروز ناراحتی کلیه را افزایش می‌دهد. بیماری مزمن کلیه و  نارسایی کلیه  به آهستگی و ظرف چندین سال به نفرون‌ها آسیب می‌زند. دیگر ناراحتی‌های کلیه عبارت‌اند از: سرطان کیست سنگ کلیه عفونت پزشکان برای بررسی ابتلا به بیماری کلیه دستور آزمایش خون و ادرار می‌دهند. در صورت از کار افتادن کلیه باید دیالیز  یا پیوند کلیه انجام شود. برای کسب اطلاعات دقیق در زمینه هر یک از این مشکلات می‌توانید روی بیماری مورد نظر کلیک کنید. درد کلیه ناشی از عفونت یا آسیب دیدگی کلیه ها می باشد. اگر در قسمت کمر یا پهلو های تان درد دارید، ممکن است فکر کنید که مربوط به کلیه ها می باشد. اما در اغلب مواقع این درد مربوط به کلیه ها نیست. بسیاری از افراد تعجب می کنند وقتی متوجه می شوند که کلیه ها تقریبا بالای کمر، درست زیر دنده های پایینی (فضای خلفی) قرار دارند. از کجا باید بدانیم علت درد کلیه چیست و  احساس درد ، واقعا درد کلیه است؟ هیچ راه مطمئنی وجود ندارد، اما با وجود علائم و نشانه های دیگر و با توجه به نتایج آزمایشات احتمال ارتباط آن با کلیه ها افزایش می یابد. عرفی کلیه و وظایف آن هر انسان دارای دو کلیه است که بزرگی هر یک به اندازه یک مشت است و هر کدام در یک طرف ستون فقرات در پایین‌ترین سطح قفسه سینه قرار دارد. هر کلیه حدود یک میلیون واحد عملکردی به نام نفرون دارد. نفرون از واحد تصفیه کننده‌ی مویرگی به نام گلومرول تشکیل می‌شود که به توبول (لوله) متصل می‌شود. خون پس از ورود به گلومرول تصفیه می‌شود و مایع باقیمانده از توبول عبور می‌کند. در توبول آب و مواد شیمیایی بر حسب نیاز بدن به این مایع تصفیه شده اضافه یا از آن گرفته می‌شود و در نهایت فراورده‌ای به نام ادرار به دست می‌آید که باید از بدن دفع شود. عملکرد اصلی کلیه دفع مواد زائد و مایعات اضافی از بدن است که از راه ادرار از بدن خارج می‌شوند. تولید ادرار مراحل بسیار پیچیده‌ی دفع و بازجذب دارد. این فرایند برای حفظ تعادل پایدار بین مواد شیمیایی بدن ضروری است. تنظیم حیاتی پتاسیم، مواد اسیدی و نمک بدن بر عهده کلیه‌ها است. کلیه‌ها همچنین هورمون‌ها و ویتامین‌هایی را تولید می‌کنند که بر عملکرد دیگر اندام‌ها اثر می‌گذارد. برای مثال یکی از هورمون‌های تولید شده توسط کلیه‌ها تولید گلبول قرمز را تحریک می‌کند. به علاوه کلیه هورمون‌های دیگری ترشح می‌کند که یکی از آن‌ها فشار خون را تنظیم می‌کند و بقیه نیز متابولیسم کلسیم را کنترل می‌کنند. بیماری کلیه چیست؟ بیماری‌های کلیوی به اختلال‌هایی گفته می‌شود که به کلیه‌ها یعنی دو اندامی آسیب می‌زند که هورمون‌های معینی را تولید می‌کنند و میزان مواد شیمیایی را در خون تنظیم می‌کنند. انواع بیماری کلیه ناراحتی کلیه معمولاً هر دو کلیه را درگیر می‌کند. اگر بیماری توانایی کلیه را در دفع و تنظیم آب و مواد شیمیایی مختل کند، مایع اضافی و مواد زائد در بدن جمع می‌شود و علایم و ورم شدید اورمی (نارسایی کلیه) بروز می‌یابد. بیماری کلیه انواع و علل متفاوتی دارد که می‌توان آن‌ها را به سه دسته ارثی، مادرزادی یا اکتسابی تقسیم کرد. اختلال‌های ارثی امکان انتقال اختلال‌های ارثی به هر دو جنس مونث و مذکر وجود دارد. این نوع بیماری کلیوی معمولاً با علائمی بالینی از دوره نوجوانی تا بزرگسالی همراه است. شایع‌ترین نوع بیماری کلیوی ارثی بیماری کلیه پلی کیستیک است. سندرم آلپورت، نفریت (التهاب کلیه) ارثی، هیپراگزالوری اولیه و سیستینوری نیز جزء اختلال‌های ارثی کلیوی به شمار می‌آیند. بیماری مادرزادی بیماری مادرزادی کلیه معمولاً ناهنجاری و بدشکلی مجاری تناسلی ـ ادراری را شامل می‌شود و به نوعی انسداد منجر می‌شود که به نوبه خود عفونت و یا تخریب بافت کلیه را در پی دارد. از بین رفتن بافت کلیه پیشرفت می‌کند و در نهایت به نارسایی مزمن کلیه منجر می‌شود. بیماری کلیوی اکتسابی بیماری‌های اکتسابی بسیارند و دانش واژه عام نفریت یا التهاب کلیه برای آن‌ها به کار برده می‌شود. شایع‌ترین نوع نفریت گلومرول نفریت است که علل متعددی دارد. علائم بیماری کلیه اگر چه بسیاری از بیماری‌های کلیوی تا مراحل پیشرفته نشانه و علامتی ندارند، حداقل شش نشانه هشدار وجود دارد که بیانگر ابتلا به ناراحتی کلیوی است: سوزش ادرار یا مثانه دردناک تکرر ادرار ادرار خونی پف کردن دور چشم، ورم کردن دست و پا درد در ناحیه‌های کوچکی از پشت بدن دقیقاً زیر دنده‌ها بالا بودن فشار خون تشخیص پزشک سابقه پزشکی بیمار را به طور کامل بررسی می‌کند و معاینه دقیقی انجام می‌دهد. همچنین پزشک دستور آزمایش خون و ادرار را برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر درباره عملکرد کلیه می‌دهد. درمان بعضی بیماری‌های کلیوی را می‌توان با موفقیت درمان کرد، اما شماری دیگر پیشرفت می‌کنند و به از کار افتادگی کلیه منجر می‌شوند که درمان آن نیاز به دیالیز و یا پیوند کلیه دارد. برای مثال عفونت کلیه و سنگ کلیه غالباً با موفقیت درمان می‌شود. التهاب مزمن گلومرول (گلومرولونفریت) شایع‌ترین بیماری کلیوی است که به آهستگی پیشرفت می‌کند و تبدیل به نارسایی کلیه می‌شود. پزشک داروهای خاصی را تجویز می‌کند یا رژیم غذایی مخصوصی را توصیه می‌کند.