گزارش و شرح وقایع سیاسی با تحلیل سیاسی متفاوت است ، هرچند زمینه تحلیل چگونگی رخداده هاست. تحلیلگر ، گزارشگر بازی فوتبال میان دو تیم نیست بلکه برخوردی طبیبانه دارد برای شناخت دردها و آگاهی بیمار به وضع خود و راه علاج. تردیدی نیست که قیام آبانماه موجد نتایج درخشان و ویژگی هایی شد که قیام های پیش از آن نتوانستند چنین دستاوردهایی حاصل کنند.